Σίγουρα το έχετε ακούσει ή μπορεί να το έχετε δει σε κάποιο ράφι καταστήματος. Αναφερόμαστε στο κραμβέλαιο που μπορείτε επίσης να το συναντήσετε ως λάδι ελαιοκράμβης, λάδι κανόλα, canola oil, rapeseed oil, LEAR oil.
Προέρχεται από τους σπόρους ενός τύπου ελαιοκράμβης, με δύο βασικές ποικιλίες τη Brassica Napus και τη Brassica Rapa. Στην ίδια οικογένεια ανήκει το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο και ο σιναπόσπορος (μουστάρδα).
Το φυτό ευδοκιμεί σε εύκρατα κλίματα φτάνει μέχρι 2 μέτρα σε ύψος και παράγει όμορφα κίτρινα άνθη. Οι σπόροι του φυτού χρησιμοποιούνται στη παραγωγή ενός βρώσιμου λαδιού, το οποίο παράλληλα είναι κατάλληλο για τη παραγωγή βιοκαυσίμου (biodiesel).
Το κραμβέλαιο αποτελεί το 16% της παγκόσμιας παραγωγής φυτικού ελαίου, τρίτο μετά το σογιέλαιο και το φοινικέλαιο.
Ελαιοκράμβη & ερουκικό οξύ
Ο σπόρος του φυτού περιέχει σημαντική ποσότητα του ερουκικού οξέος, που θεωρείται τοξικό. Το υβρίδιο ελαιοκράμβης όμως, από το οποίο παράγεται το βρώσιμο λάδι canola περιέχει λιγότερο από 2% ερουκικό οξύ, επίπεδο που θεωρείται ασφαλές, για τον άνθρωπο.
Δεν υπάρχει στη φύση φυτό canola αλλά ελαιοκράμβη. Η μη γενετικά τροποποιημένη ελαιοκράμβη απαγορεύτηκε το 1956 από τον Αμερικανικό FDA, λόγω της υψηλής του τοξικότητας από τη περιεκτικότητα σε ερουκικό οξύ.
Το 1970 οι Καναδοί καλλιεργητές ανέπτυξαν, με τη βοήθεια της γενετικής μηχανικής, ένα νέο τύπο ελαιοκράμβης, με χαμηλότερα ποσοστά ερουκικού οξέος. Έτσι του δόθηκε αρχικά και το όνομα LEAR oil (Low Erucic AcidRapeseed), ενώ αργότερα το 1978, για λόγους marketing, βαφτίστηκε CANOLA (CANadian Oil, Low Acid).
Πώς παράγεται το λάδι canola;
Σχεδόν όλα τα εμπορικά λάδια canola υπόκεινται σε επεξεργασία με τη χρήση εξανίου (παράγωγο του πετρελαίου). Αυτό δεν είναι και τόσο καλό αν συνδυαστεί με το γεγονός ότι όλη η διαδικασία γίνεται σε υψηλές θερμοκρασίες, γεγονός που οδηγεί στον εκφυλισμό των ωμέγα λιπαρών.
Το λάδι canola παράγεται με τη θέρμανση και κατόπιν την έκθλιψη του σπόρου ελαιοκράμβης. Έχει αποκτήσει τη φήμη ενός πολύ υγιεινού ελαίου και αυτό του έδωσε εισιτήριο σε πολλές κουζίνες του κόσμου, καθιστώντας το 3ο σε κατανάλωση λάδι, σε παγκόσμια κλίμακα.
Πολλά τρόφιμα που αναφέρουν ότι είναι εμπλουτισμένα με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, είναι συνήθως εμπλουτισμένα με κραμβέλαιο. Το μη-γενετικά τροποποιημένο λάδι canola δε χρησιμοποιείται στη διατροφή.
Έχει εφαρμογή στη βιομηχανία λιπαντικών, σε κεριά και κραγιόν καθώς και στο μελάνι τυπογραφίας. Το λάδι canola είναι ένα πολλά υποσχόμενο έλαιο στο τομέα της παραγωγής βιοκαυσίμων, λόγω της χαμηλής τοξικότητας των αερίων που παράγονται.
Λάδι canola & διατροφή
Το λάδι canola έχει απαλό χρυσαφένιο χρώμα, ελαφρά υφή και ουδέτερη γεύση. Θεωρείται ιδανικό λάδι για μαγείρεμα, λόγω της ήπιας γεύσης του και της σταθερότητας του σε υψηλές θερμοκρασίες.
Περιέχει μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (62%) παρόμοια με το ελαιόλαδο, πολυακόρεστα (32%), Ωμέγα-3 και Ωμέγα-6 λιπαρά οξέα και πολύ χαμηλά ποσοστά κορεσμένων λιπαρών (6%). Για την ακρίβεια έχει το μικρότερο ποσοστό κορεσμένων λιπαρών από οποιοδήποτε άλλο φυτικό έλαιο και ακριβώς τα μισά κορεσμένα λίπη από το ελαιόλαδο.
Ας δούμε όμως τους αριθμούς: Το έλαιο Canola έχει 7% κορεσμένα λιπαρά, σε σύγκριση με 12% για το ηλιέλαιο, 13% για το καλαμπόκι και 15% για το ελαιόλαδο. Η μείωση των κορεσμένων λιπών βοηθά στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης.
Η κατανάλωση του θεωρείται πως μειώνει την LDL, δηλαδή τη κακή χοληστερίνη και γενικά τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, καθώς και τη θνησιμότητα από καρδιακά νοσήματα.
Το έλαιο canola είναι επίσης πλούσιο σε ωφέλιμα ακόρεστα λίπη. Είναι πλουσιότερο σε άλφα-λινολενικό οξύ (ALA) από οποιοδήποτε άλλο έλαιο εκτός από το λιναρόσπορο. Το ALA είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη διατροφή σας επειδή το σώμα σας δεν μπορεί να το συνθέσει.
Μελέτες δείχνουν ότι η ALA μπορεί να βοηθήσει στην προστασία της καρδιάς μέσω των επιδράσεών της στην αρτηριακή πίεση, τη χοληστερόλη και τις φλεγμονές.
Συμπερασματικά
Αν ψάξει κάποιος στο διαδίκτυο θα βρει αρκετά άρθρα που αναφέρονται στους κινδύνους από την κατανάλωση λαδιού canola που αποκρύπτονται, στην προπαγάνδα που έχει στηθεί, στην εμφάνιση καρκίνου κ.ά. Ίσως στο μέλλον να αποδειχθούν όλα τα παραπάνω, μέχρι στιγμής όμως το λάδι canola θεωρείται ασφαλές για κατανάλωση.
Ναι μεν υπάρχουν κάποια περιορισμένα επιστημονικά ευρήματα όμως δεν είναι αδιαμφισβήτητα τόσο για τα οφέλη όσο και για τους πιθανούς κινδύνους από την κατανάλωση.
